Vãn Cảnh Chùa Tây An Châu Đốc

Chùa Tây An, còn được biết đến với tên gọi Tây An Cổ Tự, là một ngôi chùa cổ nằm tại khu vực biên giới Tây Nam của Việt Nam. Được biết đến như một trong những đền thánh nổi tiếng ở miền Nam, nó mang đến giá trị lịch sử và kiến trúc quan trọng.

Lịch Sử Chùa Tây An Châu Đốc

Ngày xây dựng chùa Tây An là năm 1820, do sự tài trí của Nguyễn Nhật An, một quan nhỏ dưới thời Minh Mạng. Ông có ý thức xây dựng ngôi chùa để bày tỏ lòng biết ơn và sự tôn kính đối với Phật giáo sau thành công của chuyến hành trình Cao Miên.

Sau Nguyễn Nhật An, trụ trì Hòa thượng Hải Tịnh và Hòa thượng Pháp Tang đảm nhận trách nhiệm quản lý và tu hành tại chùa. Trong giai đoạn Pháp xâm lược Việt Nam, chùa Tây An trở thành địa điểm chống lại sự thôn tính của thực dân Pháp. Trụ trì Pháp Tang đã đào tạo nhiều học trò nổi tiếng và tài năng, một số trong số họ đã đóng góp quan trọng cho cuộc kháng chiến chống lại thực dân Pháp.

Đóng góp của chùa và trụ trì Pháp Tang không chỉ giới hạn trong lĩnh vực tu hành và tâm linh, mà còn lan tỏa đến việc hỗ trợ người dân bằng cách cung cấp thuốc trị bệnh và hỗ trợ trong cuộc sống hàng ngày. Do đó, khi ông qua đời, ông được tôn vinh là Phật thầy Tây An.

Giới Thiệu về Chùa Tây An

Chùa Tây An Núi Sam (Tây An Cổ Tự) nằm tại đường Vòng Núi Sam, phường Núi Sam, thành phố Châu Đốc, tỉnh An Giang. Ngôi chùa này nằm ở ngã ba của phường Núi Sam, cách trung tâm thành phố Châu Đốc khoảng 5km, thuộc khu du lịch núi Sam Châu Đốc, cùng với chùa Phước Điền (chùa Hang), lăng Thoại Ngọc Hầu và Miếu Bà Chúa Xứ Núi Sam Châu Đốc.

Chùa Tây An Núi Sam được công nhận là Di tích Kiến trúc Nghệ thuật cấp Quốc gia vào ngày 10/07/1980, thể hiện sự quan trọng về mặt kiến trúc và lịch sử. Ghi chép của Trung tâm Sách kỷ lục Việt Nam xác nhận đây là ngôi chùa kết hợp độc đáo giữa phong cách kiến trúc nghệ thuật Ấn Độ và kiến trúc cổ dân tộc, đầu tiên loại này tại Việt Nam.

Mỗi năm, vào ngày 12/8 âm lịch, chùa thu hút đông đảo khách thập phương và tăng ni phật tử tham gia các hoạt động dâng lễ và bái Phật. Khi nhắc đến Chùa Tây An Núi Sam (Tây An Cổ Tự), nhiều quan điểm giải thích nguồn gốc tên "Tây An". Có người cho rằng tên này liên quan đến vị trí phía Tây của vùng đất An Giang, trong khi một số khác cho rằng "Tây An" kết hợp yếu tố từ Trấn Tây, Tây Thành và vị trí địa lý ở An Giang. Cũng có quan điểm "Tây An" mang ý nghĩa mong muốn bình an cho vùng miền Tây Nam của nước.

Kiến Trúc và Cảnh Quang Chùa

Chùa Tây An Núi Sam (Tây An Cổ Tự) nằm tại ngã ba của núi Sam, với lưng tựa vào núi và mặt hướng về phía đông. Được xây dựng vững chắc trên nền cao, với tường làm từ gạch và cột từ gỗ quý. Mặt sàn chùa làm từ đá xanh và lát gạch bông. Mái ngói đại ống, và khuôn viên rộng rãi khoảng 15.000m2.

Kiến trúc của Chùa Tây An được thiết kế theo lối chữ "Tam", kết hợp giữa phong cách kiến trúc chùa cổ Việt Nam miền Nam và nghệ thuật kiến trúc Ấn Độ, đồng thời lấy ảnh hưởng từ Hồi giáo.

Một điểm nổi bật là tháp chính, có nóc tròn giống như hình củ hành, tương tự như kiến trúc các đền chùa ở Ấn Độ. Đỉnh tháp chính được trang trí tinh tế. Hai tháp nhỏ hình vuông bên cạnh tháp chính thể hiện kiến trúc tháp chùa truyền thống Việt Nam ở phần dưới và kiểu dáng Ấn Độ ở phần trên.

Cổng tam quan có ba cửa, cửa giữa là nơi thờ tượng Phật Quan Âm Thị Kính cõng con của Thị Mầu, hai bên có biển đề tên chùa là "Tây An Cổ Tự". Mái của cổng tam quan có hai tầng, lợp ngói đại và tiểu. Trên mái che có các họa tiết như sư tử, lưỡng long tranh châu, hoa văn hình hoa mai, hoa sen, hoa cúc – những họa tiết thường thấy ở các chùa cổ.

Khuôn viên của chùa rộng rãi và thoáng đãng, được trang trí bởi nhiều cây xanh. Trong khuôn viên, có một cột phướn cao tới 16m. Phía trước của chùa Tây An có kiến trúc độc đáo so với các chùa khác trong khu vực, với tòa lầu chính cao hai tầng, thờ Phật, và tượng Phật Thích Ca đặt trong khuôn bát giác, tượng tứ linh (Long, Lân, Quy, Phụng) trang trí trên đỉnh lầu chuông và lầu trống hình tứ giác.